Nauka na poziomie szkoły wyższej, czyli studia jest zorganizowana w Polsce według hierarchicznie ułożonych szczebli, gdzie najniżej usytuowane są studia zawodowe, a najwyżej studia doktoranckie.
Uprawnieniem do rozpoczęcia studiów jest zdana matura. W zależności od zdawanych na maturze przedmiotów oraz ilości uzyskanych punktów absolwent szkoły średniej może wybrać kierunek na jednej spośród 434 uczelni wyższych działających w Polsce. 132 z nich to uczelnie państwowe; pozostałe prowadzone są przez pozarządowe stowarzyszenia, organizacje oraz osoby prywatne.
Najniższym możliwy do osiągnięcia stopniem wykształcenia wyższego jest licencjat oraz studia inżynierskie. Aby zostać inżynierem czy licencjatem należy ukończyć 6 – 8 semestrów studiów. Podczas nauki studenci mają szereg zajęć teoretycznych z przedmiotów związanych z kierunkiem studiów oraz zajęcia praktyczne w formie laboratoriów, warsztatów, praktyk zawodowych, wyjść terenowych, a także realizowania projektów edukacyjnych i badawczych.
Nauka na pierwszym stopniu uczelni wyższej ma na celu przygotowanie absolwentów do wykonywania pracy w zawodach związanych ze studiowanym kierunkiem. Kończąc naukę absolwenci otrzymują dyplom wyższej uczelni z tytułem licencjata lub inżyniera.
Po studiach zawodowych można uzupełnić wiedzę i rozszerzyć kompetencje zapisując się na studia stopnia drugiego. Nazywane są studiami uzupełniającymi albo magisterskimi. Absolwenci na ostatnim semestrze piszą pracę dyplomową – magisterską, a następnie podczas egzaminu końcowego odbywa się obrona tej pracy. Pozytywne wyniki za pracę i egzamin uprawniają do otrzymania dyplomu ukończenie studiów stopnia drugiego wraz z tytułem zawodowym magistra.
Aby ukończyć studia magisterskie nie ma potrzeby podejmowania nauki na dwóch oddzielnych etapach. Można po maturze pójść na studia magisterskie jednolite. Z reguły trwają one pięć lat. Na niektórych kierunkach technicznych czas nauki wydłużony jest o jeden semestr. Medycyna to też rodzaj studiów magisterskich, które trwają aż sześć lat. Tytuł lekarza to to samo co tytuł zawodowy magistra.
Ostatnim w hierarchii stopni wykształcenia wyższego są studia doktoranckie. To wyjątkowo trudne studia, które mają na celu przygotowanie do wykonywania zawodów związanych z badaniami naukowymi oraz pracą dydaktyczną w szkołach wyższych. Studia doktoranckie trwają od dwóch do czterech lat. Owocem tego rodzaju studiów powinna być praca naukowa, którą doktorant napisał w oparciu o samodzielnie przygotowane, przeprowadzone i opracowane badania naukowe. Pracę oceniają autorytety naukowe, a autor pracy przedstawią ją podczas publicznego wykładu, który nazywany jest obroną pracy doktorskiej. Po uzyskaniu akceptacji specjalnej komisji i pozytywnej oceny, doktorant otrzymuje dyplom wraz z naukowym tytułem doktora nauk.
Ukończenie wszystkich poziomów studiów nie musi oznaczać końca edukacji. Równolegle do trzech stopni studiów wyższych funkcjonują w polskim systemie edukacyjnym studia podyplomowe. Jak sama nazwa wskazuje można do nich przystąpić „po dyplomie”, czyli jest to forma kształcenia dla osób, które ukończyły studia. Oferty studiów dotyczą zarówno licencjatów, inżynierów, magistrów i doktorów a mają je prawie wszystkie polskie uczelnie.
Głównym celem studiów podyplomowych jest podniesienie kwalifikacji, zdobycie certyfikatu niezbędnego do zajęcia innego stanowiska, zmiana kwalifikacji. Naukę na studiach podyplomowych podejmują zarówno osoby lubiące się uczyć i chcące się wciąż rozwijać jak i ci, którzy nie mogą znaleźć pracy zgodnej ze swoimi kwalifikacjami.
Podyplomówki trwają zazwyczaj trzy semestry i najczęściej są to studia płatne. Na darmowe studia podyplomowe mogą w Polsce liczyć niektóre grupy zawodowe, na przykład nauczyciele a także osoby kierowane na studia przez Urzędy Pracy. Nauczyciele muszą często uzupełniać wykształcenie w związku ze zmianami prawa oświatowego i reformami systemu oświaty. Dotychczasowe wykształcenie kierunkowe często jest niewystarczające do zapewnienia pełnego etatu, stąd decyzje o studiach umożliwiających zdobycie kwalifikacji do nauczania innych przedmiotów. Za studia na kierunkach uznanych przez szkołę za priorytetowe (takie opisane są w szkolnym wieloletnim planie dokształcania nauczycieli) nauczyciele nie muszą płacić – koszty czesnego, dojazdu i pobytu na uczelni pokrywa szkoła.
Podobnie działają pracodawcy, którym zależy na podnoszeniu kwalifikacji przez ich podwładnych. Wiele firm wysyła swoich pracowników na studia i pokrywa wszelkie koszty związane z nauką.
Urzędy Pracy coraz częściej współpracują z uczelniami wyższymi i poprzez wspólne projekty pozyskują środki na otwieranie studiów podyplomowych o kierunkach będących najbardziej atrakcyjnymi na rynku pracy. W ten sposób bezrobotni lub osoby zatrudnione niezgodnie ze swoimi kwalifikacjami mają szansę na zmianę swojej sytuacji zawodowej.
Studia podyplomowe nie mają ograniczeń wiekowych, więc można się na nie zapisać w każdym momencie. Znaczna liczba studentów, to osoby w wieku przedemerytalnym, które w studiach podyplomowych widzą dla siebie szansę na nowe rodzaje aktywności po przejściu na zasłużony odpoczynek.